ΘΕΩΡΙΑ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΗ  ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ  ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ

 Διαρθρωτικές / συνδετικές λέξεις-φράσεις:

Είναι οι λέξεις που συνδέουν μικρότερα ή μεγαλύτερα μέρη του λόγου και δηλώνουν:

Αίτιο – αποτέλεσμα: επειδή, γιατί, διότι, γι’ αυτό, για τους πιο πάνω λόγους

ως εκ τούτου, κατά συνέπεια, ως αποτέλεσμα, 

επομένως, αφού-τότε .

Αντίθεση – εναντίωση: αντίθετα όμως,  ωστόσο, αλλά, από την άλλη,

εξάλλου, αντί τούτου, παρόλο που, αν και .

Επεξήγηση: δηλαδή, με άλλα λόγια, διευκρινιστικά κ.ά.

Χρονική σχέση / ακολουθία: αρχικά, καταρχήν, πρώτα-πρώτα, έπειτα, στη συνέχεια, το επόμενο,

 προηγουμένως, ταυτόχρονα, στο μεταξύ, τελικά, τότε, κ.ά.

Όρο – προϋπόθεση: αν, εκτός αν, σε περίπτωση που, με την προϋπόθεση ότι, κ.ά.

Βεβαιότητα: αναμφισβήτητα, αναντίρρητα, αναμφίβολα, οπωσδήποτε, πράγματι, είναι

ολοφάνερο, είναι κοινή διαπίστωση, είναι γενικά παραδεκτό, γεγονός είναι ότι κ.ά.

Ομοιότητα / αναλογία: επίσης, στο ίδιο μοτίβο, παράλληλα, αναλογικά, παρόμοια, όπως

ακριβώς-έτσι και, κατά τον ίδιο τρόπο, σύμφωνα με τα παραπάνω κ.ά.

Σύγκριση: συγκριτικά με, αντιπαραβάλλοντας, αντιδιαστέλλοντας.

Προσθήκη: επιπλέον, εκτός απ’ αυτό, επιπρόσθετα, συμπληρωματικά, ακόμα ένα

σημείο, θα μπορούσε να προσθέσει κανείς κ.ά.

Έμφαση: πρέπει να τονιστεί, είναι αξιοπρόσεκτο, είναι χαρακτηριστικό ότι, ας μην

παραβλέψουμε, ιδιαίτερα σημαντικό είναι, αξιοσημείωτο είναι, δεν μπορούμε να

αγνοήσουμε κ.ά.

Παράδειγμα: για παράδειγμα, χαρακτηριστικό παράδειγμα, λόγου χάρη, ενδεικτικά κ.ά.

Συμπέρασμα: συμπερασματικά, συνοψίζοντας, ανακεφαλαιώνοντας, εν κατακλείδι, άρα

λοιπόν, επομένως, συνεπώς, αβίαστα συμπεραίνει κανείς, είναι ευλογοφανές,

αποδεικνύεται άρα.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΩΝ

Οι πιο συνηθισμένοι τρόποι ανάπτυξης είναι: (1) με παραδείγματα, (2) με σύγκριση και αντίθεση, (3) με αιτιολόγηση, (4) με ορισμό, (5) με διαίρεση, (6) με αίτια και αποτελέσματα, (7) με αναλογία.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Ανάπτυξη με παραδείγματα: Αν το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου χρειάζεται διευκρίνιση, τότε η παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί με παραδείγματα ή με επεξηγήσεις.  

ΣΥΓΚΡΙΣΗ-ΑΝΤΙΘΕΣΗ

Σύγκριση και αντίθεση: Η θεματική περίοδος μπορεί να μας παρακινεί να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε πρόσωπα, πράγματα και ιδέες. Στην περίπτωση αυτή αναπτύσσεται με σύγκριση και αντίθεση.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Αιτιολόγηση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας παρακινήσει να ρωτήσουμε το “γιατί”, η μέθοδος ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ασφαλώς η αιτιολόγηση.

ΟΡΙΣΜΟ

Ορισμός: Στην περίπτωση που το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου υποβάλλει στον αναγνώστη την πιθανή ερώτηση “Τι είναι;” ή “Τι εννοεί με αυτό;” η παράγραφος πρέπει να αναπτυχθεί με ορισμό.

ΔΙΑΙΡΕΣΗ

Διαίρεση: Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μια ιδέα, η πιο πρόσφορη μέθοδος για την ανάπτυξή της είναι η διαίρεση – το κομμάτιασμα του όλου στα μέρη του .

ΑΙΤΙΟ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Αίτια και αποτελέσματα: Αν σε μια θεματική πρόταση διατυπώνεται η αιτία ή οι αιτίες που οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα ή σε αποτελέσματα, τότε η ανάπτυξη πρέπει να γίνει με τη μέθοδο των αιτίων και αποτελεσμάτων.

ΑΝΑΛΟΓΙΑ

Αναλογία: Αν τέλος η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη ως παρομοίωση ή μεταφορά, πρέπει να αναπτυχθεί με αναλογία, δηλαδή με μια εκτεταμένη παρομοίωση.

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕΘΟΔΩΝ

Συνδυασμός μεθόδων: Στην πράξη βέβαια σπάνια συναντούμε μονάχα έναν τρόπο ανάπτυξης. Συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμό από δύο ή και περισσότερους τρόπους.